Aleksandra Gawrysiak-Zabłocka
Odpowiedzialność wobec pasażera za przedwczesny odjazd środka transportu publicznego
Liability to the passenger for early departure of means of public transport
Prawo w Działaniu 2023, tom 54
Streszczenie
Inspiracją do napisania tego artykułu był wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-146/20 Azurair i in. Punktualność jest niezwykle ważna w publicznym transporcie zbiorowym. Problemy pojawiają się nie tylko, gdy autobusy czy pociągi opóźniają się, ale także gdy odjeżdżają za wcześnie. Wśród regulacji mających na celu zapewnienie punktualności jest – obok regulacji Unii Europejskiej – także art. 62 ust. 1 polskiego Prawa przewozowego. Przedmiotem niniejszego opracowania są przesłanki odpowiedzialności wobec pasażera za przedwczesny odjazd środka transportu publicznego. Rozważania dotyczą m.in. następujących kwestii: z kim pasażer zawiera umowę i od kogo może domagać się odszkodowania? czy odszkodowania może domagać się osoba uprawniona ustawowo do bezpłatnych przejazdów (100% ulgi)? czy odszkodowania może domagać się pasażer, który zdążył na odjazd (choć był on przedwczesny)? Na podstawie przeprowadzonej analizy wysnuto wniosek, że choć w praktyce rzadko dochodzone jest odszkodowanie na podstawie art. 62 ust. 1 pr. przew., to – wbrew przeciwstawnemu poglądowi przedstawionemu w doktrynie – jest to przepis potrzebny. Gwarantuje on tym nielicznym pasażerom, którzy ponieśli szkodę w wyniku przedwczesnego odjazdu środka transportowego (i są w stanie tę szkodę wykazać), prawo do pełnego odszkodowania.
Abstract
The inspiration for this article came from the Court of Justice of the European Union judgment in case C-146/20 Azurair et al. Punctuality is extremely important in public transport. Problems arise not only when buses or trains are delayed, but also when they leave too early. Among the regulations aimed at ensuring punctuality is – in addition to European Union regulations – also Article 62(1) of the Polish Transport Law. This study aims at discussing prerequisites for liability to a passenger for the early departure of means of public transport. Amongst other things, the following questions are taken into consideration: with whom does the passenger conclude the contract and from whom can he claim compensation? can compensation be claimed by a person legally entitled to free travel (100% discount)? can compensation be claimed by a passenger who was in time for departure (albeit early)? The conclusion of this analysis is that, although compensation under Article 62(1) of the Polish Transport Law is rarely claimed in practice, it is a necessary provision. It guarantees those few passengers who have suffered damage as a result of the early departure of the means of transport (and are able to prove this damage) the right to full compensation.
Bibliografia (References)
- Ambrożuk D., [w:] Prawo przewozowe. Komentarz, D. Ambrożuk, D. Dąbrowski, K. Wesołowski, LEX/el. 2019.
- Ambrożuk D., Dąbrowski D., Garnowski K., Wesołowski K., Odpowiedzialność za niezachowanie terminu przewozu, [w:] Umowa przewozu osób i rzeczy w prawie polskim, D. Ambrożuk, D. Dąbrowski, K. Garnowski, K. Wesołowski, LEX/el. 2020.
- Ambrożuk D., Wielowarstwowość regulacji prawnej; uwagi na tle unormowania umowy przewozu w prawie krajowym, [w:] O pojmowaniu prawa i prawoznawstwa. Profesorowi Stanisławowi Czepicie in memoriam, red. E. Cała-Wacinkiewicz, Z. Kuniewicz, B. Kanarek, Warszawa 2021.
- Bauer K., Badania tolerancji dla odjazdów punktualnych w miejskiej komunikacji zbiorowej na przykładzie Kielc, Transport Miejski i Regionalny 2015, nr 2, https://www.researchgate.net/publication/303646578_Badania_tolerancji_dla_odjazdow_punktualnych_w_miejskiej_komunikacji_zbiorowej_na_przykladzie_Kielc.
- Fuchs B., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3, Zobowiązania. Część ogólna (art. 353–534), red. M. Fras, M. Habdas, LEX/el. 2018.
- Górski W., Żabski A., Prawo przewozowe. Komentarz, Warszawa 1990.
- Jaworski A., Prawo przewozowe. Komentarz, LEX/el. 2012.
- Kaliński M., Odpowiedzialność odszkodowawcza, [w:] Prawo zobowiązań – część ogólna. System Prawa Prywatnego, t. 6, red. A. Olejniczak, Warszawa 2018.
- Karaszewski G., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, red. J. Ciszewski, P. Nazaruk, LEX/el. 2022.
- Kiedy i na jakich warunkach dzieci do lat 4 podróżują za darmo?, https://utk.gov.pl/pl/pasazerowie/kolejowe-faq/osoby-z-dziecmi-i-kobie/17590,Kiedy-i-na-jakich-warunkach-dzieci-do-lat-4-podrozuja-za-darmo.html.
- Łętowska E., Multicentryczność współczesnego systemu prawa i jej konsekwencje, Państwo i Prawo 2005, nr 4.
- Misiejko A., Charakter prawny regulaminu przewozu, [w:] Publiczny transport zbiorowy. Przewodnik dla organów samorządu terytorialnego, A. Misiejko, LEX/el. 2020.
- Misiejko A., Uprawnienia do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego w przewozach o charakterze użyteczności publicznej, [w:] Publiczny transport zbiorowy. Przewodnik dla organów samorządu terytorialnego, A. Misiejko, LEX/el. 2020.
- Modrzejewski A.K., [w:] Ustawa o transporcie kolejowym. Komentarz, red. P. Wajda, M. Wierzbowski, LEX/el. 2014.
- Sprawozdanie z realizacji norm jakości usług za rok 2020 spółki Koleje Mazowieckie – KM sp. z o.o., https://www.mazowieckie.com.pl/sites/default/files/docs/Sprawozdanie%20z%20realizacji%20norm%20jako%C5%9Bci%20us%C5%82ug%20za%20rok%202020%20Sp%C3%B3%C5%82ki%20KM.pdf.
- Strachowska R., Ustawa o transporcie drogowym. Komentarz, LEX/el. 2012.
- Szanciło T., Prawo przewozowe. Komentarz, Legalis/el. 2008.
- Wach A., [w:] Publiczny transport zbiorowy. Komentarz, B. Kwiatek, A. Wach, K. Wach, LEX/el. 2021.
- Wach K., [w:] Publiczny transport zbiorowy. Komentarz, B. Kwiatek, A. Wach, K. Wach, LEX/el. 2021.
- Wach-Pawliczak M., Odszkodowanie za spóźniony autobus. Niebezpieczny precedens?, https://wach-pawliczak.pl/odszkodowanie-za-spozniony-autobus-niebezpieczny-precedens/.
- Wesołowski K., [w:] Prawo przewozowe. Komentarz, D. Ambrożuk, D. Dąbrowski, K. Wesołowski, LEX/el. 2019.
- Wesołowski K., Rec.: W. Górski, A. Żabski, Prawo przewozowe. Komentarz, Warszawa 1990, Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego 1990, nr 7.
- Wróblewska M., [w:] Ustawa o finansach publicznych. Komentarz prawno-finansowy, red. H. Dzwonkowski, G. Gołębiowski, Warszawa 2014.
Jak cytować (How to cite this)
A. Gawrysiak-Zabłocka, Odpowiedzialność wobec pasażera za przedwczesny odjazd środka transportu publicznego, Prawo w Działaniu 2023, t. 54, https://doi.org/10.32041/pwd.5404