Abstract

This article presents the results of a study conducted at the Institute of Justice regarding the jurisprudence of common courts in cases for compensation for harm suffered as a result of road accidents. The scope of the analysis were court cases completed in 2020. This is a continuation of a similar study conducted at the Institute of Justice a few years back, the subject of which was, among others, analysis of court practice in cases for compensation for harm caused in road accidents in cases completed in 2015.

The general picture of the problem of compensation for damage caused in traffic accidents has not changed significantly compared to the results of the study regarding such cases completed in 2015. This is still the domain of civil liability insurance, which is not surprising considering its compulsory and universal nature, and the compensation sought and awarded has not been relatively high (taking into account the scale of damage, especially in the event of the death of a loved one or permanent disability).

Harm caused in traffic accidents is an important source of claims in cases for compensation for damage (sensu largo) caused by road accidents. Compensation for such harm was sought in almost 30% of all cases for compensation caused by a traffic accident, although this category was inferior in number to claims for compensation for property damage, which was sought in more than half of the cases. Traffic accidents are the main cause of harm in general.

The main conclusion from the conducted research is that the fears regarding the inflation of claims for compensation have not yet come true and the practice of insurers has a significant impact on the number of cases for compensation in courts.

Bibliografia (References)

 

1. 1. Adrych-Brzezińska I., Możliwość zasądzenia zadośćuczynienia pieniężnego za krzywdę najbliższych członków rodziny w przypadku ciężkiego i trwałego uszczerbku na zdrowiu poszkodowanego, Gdańskie Studia Prawnicze – Przegląd Orzecznictwa 2018, nr 4.
   2. Dąbrowa J., Odpowiednie ograniczanie rozmiarów obowiązku naprawienia szkody na tle kodeksu cywilnego, Państwo i Prawo 1968, nr 1.
   3. Dziurda M., Rylski P., Sadomski J., Wild M., Ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych – analiza funkcjonowania – wnioski de lege ferenda, Warszawa 2014.
   4. Garlicki S., Odpowiedzialność cywilna za nieszczęśliwe wypadki, Warszawa 1959.
   5. Granecki P., Wybrane zagadnienia wykładni art. 362 k.c. – na marginesie wypowiedzi profesora Tomasza Pajora, Palestra 2005, nr 1–2.
   6. Jędrzejewska E., Odszkodowanie za szkody z OC posiadacza pojazdu w związku z wypadkiem drogowym. Postępowanie. Wzory, LEX/el. 2022.
   7. Jóźwiak P., Zmniejszenie odszkodowania w razie przyczynienia się zmarłego wskutek czynu niedozwolonego, Państwo i Prawo 2011, nr 12.
   8. Kaliński M., [w:] System Prawa Prywatnego, t. 6, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. A. Olejniczak, Warszawa 2018.
   9. Koch A., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 2, red. M. Gutowski, Warszawa 2019.
   10. Koch A., Związek przyczynowy jako podstawa odpowiedzialności odszkodowawczej w prawie polskim, Warszawa 1975.
   11. Komenda Główna Policji, Biuro Ruchu Drogowego, Wypadki drogowe w Polsce w 2020 roku, Warszawa 2021, https://statystyka.policja.pl/download/20/361900/Wypadkidrogowe2020.pdf.
   12. Kondek J.M., Naprawienie krzywdy wyrządzonej w wypadkach komunikacyjnych w świetle badań aktowych, Prawo w Działaniu 2021, t. 46, https://doi.org/10.32041/pwd.4603.
   13. Krupa-Lipińska K., Zadośćuczynienie za cierpienie wynikające z niemożności nawiązania z osobą bliską typowej więzi rodzinnej z powodu jej uszczerbku na zdrowiu będącego następstwem czynu niedozwolonego, Gdańskie Studia Prawnicze 2019, nr 39.
   14. Kryla K., Zadośćuczynienie pieniężne dla najbliższych członków rodziny zmarłego – uwagi na tle art. 446 § 4 k.c., Przegląd Sądowy 2013, nr 2.
   15. Kucharski B., Świadczenie ubezpieczyciela w umowie ubezpieczenia mienia, LEX/el. 2019.
   16. Lackoroński B., Glosa do uchwały SN z dnia 22 października 2010 r., III CZP 76/10, Orzecznictwo Sądów Polskich 2011, nr 9.
   17. Łolik M., Glosa do uchwały SN z dnia 13 lipca 2011 r., III CZP 32/11, Orzecznictwo Sądów Polskich 2012, nr 3.
   18. Łolik M., Więź rodzinna jako dobro osobiste. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 10.02.2017 r., V CSK 291/16, Przegląd Sądowy 2018, nr 5.
   19. Mularski K., Cywilne prawo – zobowiązania – dobra osobiste – roszczenie o zadośćuczynienie za zniweczenie więzi rodzinnej. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 9 sierpnia 2016 r., II CSK 719/15, Orzecznictwo Sądów Polskich 2017, nr 12.
   20. Nesterowicz M., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 3 czerwca 2011 r., III CZP 279/10, Orzecznictwo Sądów Polskich 2012, nr 4.
   21. Nowakowski T., Prawo najbliższych członków rodziny poszkodowanego do zadośćuczynienia pieniężnego za zerwanie więzi rodzinnej – wątpliwości dotyczące nowelizacji art. 446² Kodeksu cywilnego, Przegląd Sądowy 2023, nr 1.
   22. Nowakowski T., Uchwała Sądu Najwyższego składu 7 sędziów – Izba Cywilna z dnia 27 marca 2018 r., III CZP 69/17. Glosa, Orzecznictwo Sądów Polskich 2019, nr 5.
   23. Osajda K., Zadośćuczynienie za doznanie przez bliskiego uszczerbku na zdrowiu wskutek wypadku, Państwo i Prawo 2016, nr 1.
   24. Owczarek M., Zmniejszenie odszkodowania na podstawie art. 362 KC, Monitor Prawniczy 2003, nr 4.
   25. Pruszyński J., Przyczynienie się poszkodowanego do wyrządzenia szkody (art. 362 k.c.), Palestra 1974, nr 11.
   26. Sadomski J., Wild M., Zadośćuczynienie za śmierć osoby najbliższej w orzecznictwie sądów powszechnych, Prawo w Działaniu 2012, t. 12, https://iws.gov.pl/wp-content/uploads/2018/09/Jacek-Sadomski-Miko%C5%82aj-Wild-Zado%C5%9B%C4%87uczynienie-za-%C5%9Bmier%C4%87-osoby-najbli%C5%BCszej-w-orzecznictwie-s%C4%85d%C3%B3w-powszechnych-59.pdf.
   27. Senkowski J., Kryteria zmniejszenia obowiązku naprawienia szkody według art. 362 Kodeksu cywilnego, Nowe Prawo 1968, nr 9.
   28. Stefański R., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. R. Stefański, Legalis/el. 2023.
   29. Szeleszczuk D., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. A. Grześkowiak, K. Wiak, Legalis/el. 2021.
   30. Wałachowska M., Wynagrodzenie szkód deliktowych doznanych przez pośrednio poszkodowanych, Warszawa 2014.