Marek Świerczyński, Zbigniew Więckowski
Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez systemy sztucznej inteligencji – główne wyzwania, którym muszą sprostać przepisy kolizyjne Unii Europejskiej
Liability for damages caused by artificial intelligence systems – main challenges to be addressed by the European Union conflict-of-laws regulations
Prawo w Działaniu 2023, tom 54
Streszczenie
W niniejszym artykule omówiono główne wyzwania związane z odpowiedzialnością za szkody wyrządzone przez systemy sztucznej inteligencji (AI), które należy odpowiednio uwzględnić w systemie kolizyjnym Unii Europejskiej. W pierwszej części artykułu autorzy wskazują na trzy główne wyzwania, a mianowicie: 1) określenie osób odpowiedzialnych, 2) optymalny reżim odpowiedzialności za delikty AI oraz 3) określenie systemów AI wysokiego ryzyka. W drugiej części artykułu autorzy dokonują oceny stosowania przepisów kolizyjnych rozporządzenia Rzym II z tej perspektywy. Argumentują, że zharmonizowane ramy prawne na szczeblu UE są niezbędne, aby uniknąć ryzyka rozdrobnienia prawnego w wypełnianiu luk powstałych w wyniku bezprecedensowego postępu technologicznego spowodowanego przez sztuczną inteligencję. Temu celowi powinny służyć również normy kolizyjne prawa prywatnego międzynarodowego.
Abstract
This article discusses the main challenges related to the liability for damages caused by artificial intelligence (AI) systems that need to be properly addressed by the European Union (EU) conflict-of-laws regime. In the first part of the paper authors point out three main challenges, namely: 1) determination of responsible persons, 2) optimal liability regime for AI torts, and 3) determination of high – risk AI systems. In the second part of the paper the authors assess the application of the conflict-of-law provisions of the Rome II Regulation from this perspective. This article argues that a harmonised legal framework at EU level is necessary to avoid the risk of legal fragmentation in filling the gaps created by unprecedented technological advances caused by AI. This objective should also be pursued by the conflict-of-laws rules of private international law.
Bibliografia (References)
- Boscarato C., Who is responsible for a robot’s actions?, [in:] Technologies on the stand: legal and ethical questions in neuroscience and robotics, B. van der Berg, L. Klaming (eds.), Nijmegen 2011.
- Bosek L., Perspektywy rozwoju odpowiedzialności cywilnej za inteligentne roboty [Prospects for the development of civil liability for intelligent robots], Forum Prawnicze 2019, No 2(52), https://doi.org/10.32082/fp.v2i52.200.
- Bostrom N., Superinteligencja. Scenariusze, strategie, zagrożenia [Superintelligence: Paths, Dangers, Strategies], Warszawa 2016.
- Bożek B., Jakubiec M., On the legal responsibility of autonomous machines, Artificial Intelligence and Law 2017, Vol. 25.
- Chee F.Y., EU civil rights groups want ban on biometric surveillance ahead of new laws, February 2021, https://www.reuters.com/article/us-eu-tech-petition-idUSKBN2AH0N2.
- Czepelak M., Zasada najściślejszego związku jako reguła kierunkowa prawa prywatnego międzynarodowego [The principle of the closest relationship as a guiding rule of private international law], Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego 2016, Vol. 18.
- Dahiyat E.A.R., From Science Fiction to Reality: How will the Law Adapt to Self-Driving Vehicles?, Journal of Arts & Humanities 2018, Vol. 7, Issue 9, http://doi.org/10.18533/journal.v7i9.1497.
- Fawcett J., Products Liability in Private International Law: A European Perspective, Rec. des Cours 1993-I, Vol. 9.
- Hulicki M., Wybrane zagadnienia odpowiedzialności cywilnoprawnej w kontekście zastosowań sztucznej inteligencji, Kwartalnik Prawa Prywatnego 2019, Vol. 28, Issue 4.
- Illmer M., The New European Private International Law of Product Liability – Steering Through Troubled Waters, RabelsZ 2009, Issue 2, https://doi.org/10.1628/003372509788213570.
- Jagielska M., Odpowiedzialność za sztuczną inteligencję [Liability for artificial intelligence], [in:] Prawo sztucznej inteligencji [Artificial intelligence law], L. Lai, M. Świerczyński (ed.), Warszawa 2020.
- Księżak P., Wojtczak S., Prawa Asimova, czyli science fiction jako fundament nowego prawa cywilnego [Asimov’s laws – science fiction as the foundation of a new civil law], Forum Prawnicze 2020, No. 4(60), https://doi.org/10.32082/fp.v0i4(60).378.
- Mazur J., Unia Europejska wobec rozwoju sztucznej inteligencji: proponowane strategie regulacyjne a budowanie jednolitego rynku cyfrowego [European Union towards the development of artificial intelligence: recommended regulatory strategies and building a uniform digital market], Europejski Przegląd Sądowy 2020, No. 9.
- Pajor T., Nowe tendencje w części ogólnej prawa prywatnego międzynarodowego państw europejskich [New trends in the general part of private international law of the European countries], Problemy Prawne Handlu Zagranicznego 1995, Vol. 18.
- Pajor T., Odpowiedzialność deliktowa w prawie prywatnym międzynarodowym [Tort liability in international private law], Warszawa 1989.
- Pazdan M., Prawo prywatne międzynarodowe [Private international law], Warszawa 2017.
- Pilich M., Łączniki personalne osób fizycznych w prawie prywatnym międzynarodowym (zagadnienia wybrane) [Personal connecting factors of natural persons in private international law (selected problems)], Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego 2016, Vol. 19.
- Ponce Del Castillo A., A law on robotics and artificial intelligence in the EU?, ETUI Research Paper – Foresight Brief, September 2017, http://doi.org/10.2139/ssrn.3180004.
- Shevchenko O., Connected Automated Driving: Civil Liability Regulation in the European Union, Teisė 2020, Vol. 114, https://doi.org/10.15388/Teise.2020.114.5.
- Solaiman S.M., Legal personality of robots, corporations, idols and chimpanzees: a quest for legitimacy, Artificial Intelligence Law 2017, Vol. 25, https://doi.org/10.1007/s10506-016-9192-3.
- Sośniak M., Lex loci delicti commissi w prawie międzynarodowym prywatnym [Lex loci delicti commissi in international private law], Studia Cywilistyczne 1963, Vol. 4.
- Sośniak M., Prawo prywatne międzynarodowe [International private law], Katowice 1991.
- Sośniak M., Uwagi do projektu polskiego prawa prywatnego międzynarodowego [Comments to the draft of the Polish international private law], Nowe Prawo 1962, No. 7–8.
- Sośniak M., Zobowiązania nie wynikające z czynności prawnych w prawie prywatnym międzynarodowym [Obligations not resulting from the legal transactions in private international law], Katowice 1971.
- Świerczyński M., Żarnowiec Ł., Law applicable to liability for damage caused by traffic accidents involving autonomous vehicles, Masaryk University Journal of Law and Technology 2020, Vol. 14, No. 2, https://doi.org/10.5817/MUJLT2020-2-2.
- Świerczyński M., Żarnowiec Ł., Prawo właściwe dla odpowiedzialności za szkodę spowodowaną przez wypadki drogowe z udziałem autonomicznych pojazdów [Proper law for liability for damages resulting from accidents involving autonomous vehicles], Zeszyty Prawnicze 2019, Vol. 19, No. 2, https://doi.org/10.21697/zp.2019.19.2.03.
- Symeonides S., Choice of Law for Products Liability: The 1990s and Beyond, Tulane Law Review 2004, Vol. 78, Issue 4.
- von Hein J., Of Older Siblings and Distant Cousins: The Contribution of the Rome II Regulation to the Communitarisation of Private International Law, RabelsZ 2009, Issue 3, https://doi.org/10.1628/003372509788930691.
- Wałachowska M., Sztuczna inteligencja a zasady odpowiedzialności cywilnej [Artificial intelligence and the principles of civil liability], [in:] Prawo sztucznej inteligencji [Artificial intelligence law], L. Lai, M. Świerczyński (eds.), Warszawa 2020.
Jak cytować (How to cite this)
M. Świerczyński, Z. Więckowski, Liability for damages caused by artificial intelligence systems – main challenges to be addressed by the European Union conflict-of-laws regulations, Prawo w Działaniu 2023, t. 54, https://doi.org/10.32041/pwd.5407