Karol Rutkowski
Kryminogenne skutki błędów i uchybień procesowych oraz indolencji organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości
Criminogenic effects of procedural mistakes and infringements as well as indolence of law enforcement agencies and the justice system
Prawo w Działaniu 2023, tom 55
Streszczenie
Błędy, uchybienia oraz indolencja funkcjonariuszy organów ścigania przestępstw i wymiaru sprawiedliwości niosą za sobą dalekosiężne skutki, a nie tylko wypaczają rezultat postępowania prawnego, w którego toku do nich doszło. Wiążą się one z wtórną wiktymizacją pokrzywdzonych, powodującą u nich wzmożoną chęć odwetu i zemsty. Ponadto rzutują na wizerunek tychże organów jako skutecznie zwalczających przestępczość, co zachęca do ich lekceważenia przez przestępców oraz powoduje brnięcie przez dopuszczających się tych błędów, uchybień oraz indolencji w kierunku tuszowania ich złych skutków, aż po popełnianie przez nich przestępstw.
Wyżej wspomniane błędy, uchybienia oraz indolencja są nieuniknione i trudne do zwalczania systemowo. Remedium na nie jest stworzenie systemu sprawiedliwości algorytmów (predictive justice). Przy użyciu narzędzi właściwych inteligencji potomnej (AI) w postaci big data analysis, machine learning, deep learning itp. można będzie ich unikać, niwelować ich skutki i czynić system prawny odpornym na ich wpływy.
Abstract
Mistakes, infringements and indolence of the judicial and law enforcement officers carry far reaching effects, and not only distort result of the legal procedure in the course of which they happened. They are related to secondary victimization of the injured, causing intensified desire of revenge and vengeance. They also negatively impact the image of the above mentioned authorities who are supposed to be efficiently fight against crime, encouraging criminals to disregard them. This in turn leads to them, the authors of these mistakes, infringements and indolence in the direction of covering up those mistakes and finally committing crimes.
The above mentioned mistakes, infringements and indolence are inevitable and difficult to combat systemically. The remedy is to create a system of algorithmic justice (predictive justice). By using the tools of artificial hereditary intelligence (AI) in the form of big data analysis, machine learning, deep learning, etc., it will be possible to avoid them, eliminate their effects and make the legal system resistant to their influence.
Bibliografia (References)
- Arendt H., Kondycja ludzka, Warszawa 2020.
- Bieńkowska E., Wiktymologia, Warszawa 2018.
- Bieńkowska E., Zjawisko wiktymizacji wtórnej: pojęcie, przyczyny, przeciwdziałanie (na przykładzie niektórych polskich regulacji karnych), Archiwum Kryminologii 2008, t. 29–30.
- Borzuta N., Zabójstwo komornik w Łukowie. Sprawca miał dług w innej kancelarii, https://wydarzenia.interia.pl/kraj/news-zabojstwo-komornik-w-lukowie-sprawca-mial-dlug-w-innej-kance,nId,6427293.
- Bukowski S., Nadszedł czas dla superliderów, https://wspolnota.org.pl/news/nadszedl-czas-dla-superliderow.
- Całkiewicz M., Ocena dowodu z opinii biegłego przez organ procesowy w postępowaniu karnym, Problemy Kryminalistyki 2008, nr 260.
- Całkiewicz M., Oględziny zwłok i miejsca ich znalezienia, Warszawa 2010.
- Całkiewicz M., Wykorzystanie opinii biegłego w polskim procesie karnym, Problemy Kryminalistyki 2008, nr 259.
- Chlebowicz P., Filipkowski W., Analiza kryminalna. Aspekty kryminalistyczne i prawnodowodowe, Warszawa 2011.
- Christie N., Conflicts as Property, The British Journal of Criminology 1977, t. 17, http://www.jstor.org/stable/23636088.
- Czeczot Z., Tomaszewski T., Kryminalistyka ogólna, Toruń 1996.
- Doerner W.M., Doerner W.G., Double Victimization, [w:] Encyklopedia, 1.
- Frątczak N., Śmierć za cudzy dług, Polityka z 29.11.2022 r.
- Gardocki L., Naprawdę jesteśmy trzecią władzą, Warszawa 2008.
- Gołębiowski J., Profilowanie kryminalne, Warszawa 2008.
- Gross H., Podręcznik dla sędziego śledczego jako system kryminalistyki, przeł. J. Kasprzak, Warszawa 2023.
- Gurgul J., Sprzężenie: biegły – prokurator (policjant), Problemy Kryminalistyki 1997, nr 216.
- Gurgul J., Wybrane problemy w kontaktach organu procesowego z biegłym, Problemy Kryminalistyki 2004, nr 244.
- Hołyst B., Kryminalistyka, Warszawa 2010.
- Kant I., Metafizyka moralności, Warszawa 2005.
- Kasprzak J., Błędy w jednej sprawie, czyli jeszcze raz o potrzebie znajomości kryminalistyki przez prawników, [w:] Kryminalistyka dla prawa. Prawo dla kryminalistyki, red. V. Kwiatkowska-Wójcikiewicz, Toruń 2010.
- Kasprzak J., Jusupow W., Hans Gross – postać znana i nieznana, Studia Prawnoustrojowe 2021, nr 51, https://doi.org/10.31648/sp.6392 .
- Kittel H., Tragedia w Łukowie. Zbigniew Ziobro reaguje po brutalnym morderstwie, https://wydarzenia.interia.pl/kraj/news-tragedia-w-lukowie-zbigniew-ziobro-reaguje-po-brutalnym-mord,nId,6424919.
- Konieczny J., Kryzys czy zmiana paradygmatu kryminalistyki?, Państwo i Prawo 2012, z. 1(791).
- Konieczny J., Szostak M. [red.], Profilowanie kryminalne, Warszawa 2011.
- Korus J., Rzeczkowski G., Uderzenie w posłankę Filiks było zaplanowaną akcją. „Odwetem za to, co zrobiła Magda” [ŚLEDZTWO], https://www.newsweek.pl/polska/polityka/magdalena-filiks-uderzenie-w-poslanke-bylo-zaplanowana-akcja-sledztwo/x6k3yld.
- Krzymuski E., Wykład procesu karnego, Kraków 1922.
- Krzyżanowska A., Czy i ile urzędnicy płacą za swoje błędy?, https://www.rp.pl/urzednicy/art8658371-czy-i-ile-urzednicy-placa-za-swoje-bledy-oto-dane.
- Kwiatkowska-Wójcikiewicz V., Oględziny miejsca. Teoria i praktyka, Toruń 2011.
- Malinowski A., Polski tekst prawny. Opracowanie treściowe i redakcyjne. Wybrane wskazania logiczno-językowe, Warszawa 2012.
- Mikulski J., Nie żyje syn posłanki Magdaleny Filiks. „Wiemy, kto jest winny, kto upubliczniał dane tego dziecka”, https://www.rp.pl/kraj/art38067651-nie-zyje-syn-poslanki-magdaleny-filiks-wiemy-kto-jest-winny-ktoupublicznial-dane-tego-dziecka.
- Nawrocki M., Błąd jako znamię typu czynu zabronionego w polskim prawie karnym, Szczecin 2019.
- Plebanek E., Zakazane owoce z drzewa poznania. O granicach dopuszczalności wykorzystania w postępowaniu karnym dowodów pozyskanych nielegalnie (uwagi na tle art. 168a k.p.k.), Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych 2019, z. 4.
- Pohl Ł., Błąd co do okoliczności stanowiącej znamię czynu zabronionego w polskim prawie karnym (zagadnienia ogólne), Poznań 2013.
- Popęda A., Od bohatera do zera. Jak upadał Rudy Giuliani, https://krytykapolityczna.pl/swiat/usa-rudy-giuliani-profil/.
- Rogalski M., Wykorzystanie w procesie karnym tzw. podsłuchów prywatnych, [w:] Podsłuch procesowy i pozaprocesowy. Kontrola i utrwalanie rozmów na podstawie kpk oraz ustaw szczególnych, Warszawa 2019.
- Rutkowski K., Reflections on the „Right to Justice” – Now and in the Future, [w:] Crime Prevention and Justice in 2030. The UN and the Universal Declaration of Human Rights, red. H. Kury, S. Redo, Cham 2021.
- Schwab K., Czwarta rewolucja przemysłowa, przeł. A. Kamińska, Warszawa 2018.
- Sygit B., Historia prawa kryminalnego, Toruń 2007.
- Szymczak M. [red.], Słownik języka polskiego, Warszawa 1978.
- św. Augustyn, Wyznania, przeł. P. Nehring, ks. M. Starowieyski, R. Szaszka, Kraków 2009.
- Widacki J. [red.], Kryminalistyka, Warszawa 2008.
- Wróbel W., Zając D., 267, [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. 2, cz. 2, Komentarz do art. art. 212–277d, red. A. Zoll, W. Wróbel, LEX/el. 2017.
Jak cytować (How to cite this)
K. Rutkowski, Kryminogenne skutki błędów i uchybień procesowych oraz indolencji organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości, Prawo w Działaniu 2023, t. 55, https://doi.org/10.32041/pwd.5510