Abstract

The purpose of this article was to assess the legitimacy of introducing Article 244c into the Criminal Code. It provides for the possibility of punishing a person who evades to fulfill of a compensatory measure in the form of a duty to redress damage or make restitution, ordered by the court in favour of the wronged party, for a crime prosecuted by public indictment. The regulation was analysed using the formal-dogmatic method, in order to verify whether the introduced provision is consistent with other solutions of criminal law and whether it does not contain any constructional errors. As a result of this analysis, it was concluded that this regulation cannot be reconciled with the nature of redress damage as a compensatory measure. Overly far-reaching penalisation has led to excessive differentiation of the effects of imposing the duty to redress damage on the perpetrator as a compensatory measure and as an effect of allowing a civil action and has led to many systemic inconsistencies related to the imposition of the duty to redress damage in criminal law. The regulation itself, on the other hand, is not very precise and does not properly define when the offender’s fulfilment of the elements of this criminal act occurs, which is its fundamental error.

Bibliografia (References)

1. Bogacki P., Olężałek M., Kodeks karny. Komentarz do nowelizacji z 7.7.2022 r., Legalis/el. 2023.
2. Bróżek P., Obowiązek naprawienia szkody lub zadośćuczynienie za doznaną krzywdę – główna czy jedyna forma kompensacji szkody na rzecz pokrzywdzonego na gruncie prawa karnego?, Prokuratura i Prawo 2021, nr 9.
3. Bróżek P., Problem „uchylania się” od naprawienia wyrządzonej szkody lub krzywdy przez sprawcę przestępstwa, Monitor Prawniczy 2021, nr 22, https://doi.org/10.32027/MOP.21.22.3.
4. Bułaciński S., Obligatoryjne odwołanie warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności. Podstawy stosowania, Nowe Prawo 1972, nr 2.
5. Citowicz R., Pieszczek M., Obowiązek naprawienia szkody jako środek karny a roszczenia cywilnoprawne, Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego 2012, nr 28.
6. Daszkiewicz W., Wykonanie zawieszonej kary z powodu nienaprawienia szkody, Nowe Prawo 1974, nr 10.
7. Dukiet-Nagórska T., O kompensacji słów kilka, [w:] Kary i inne środki reakcji na czyn zabroniony w świetle noweli do Kodeksu karnego z 20 lutego 2015 r., red. J. Majewski, Warszawa 2016.
8. Dukiet-Nagórska T., Obowiązek naprawczy a specyfika prawa karnego, [w:] Idea sprawiedliwości naprawczej a zasady kontynentalnego prawa karnego, red. T. Dukiet-Nagórska, Katowice 2016.
9. Giętkowski R., Obowiązek naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, [w:] Środki karne, przepadek i środki kompensacyjne w znowelizowanym Kodeksie karnym, red. P. Daniluk, Warszawa 2017.
10. Gostyński Z., Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 17 października 1995 r., III KRN 96/95, Prokuratura i Prawo 1996, nr 9.
11. Gostyński Z., Karnoprawny obowiązek naprawienia szkody, Katowice 1984.
12. Iwański M., Jakubowski M., Pałka K., [w:] Nowelizacja prawa karnego 2015. Komentarz, red. W. Wróbel, Kraków 2015.
13. Jaworska-Wieloch A., Przymusowa egzekucja karnoprawnego orzeczenia o naprawieniu szkody, [w:] Konsensualizm i kompensacja a podstawy odpowiedzialności karnej, red. I. Sepioło-Jankowska, Warszawa 2016.
14. Jaworska-Wieloch A., Sprawiedliwość naprawcza w postępowaniu wykonawczym, [w:] Idea sprawiedliwości naprawczej a zasady kontynentalnego prawa karnego, red. Dukiet-Nagórska, Katowice 2016.
15. Kolarz B., Literski M., Sączek K., Obowiązki probacyjne (istota, założenia, cele oraz stosowanie w praktyce sądowej), Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych 2018, nr 1.
16. Kozioł T., Warunkowe umorzenie postępowania karnego, Warszawa 2009.
17. Królikowski M., Zawłocki R., Prawo karne, Warszawa 2015.
18. Maksymowicz K., Kilka uwag o obowiązku naprawienia szkody w prawie karnym, Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego 2001, nr 8.
19. Marek A., Oczkowski T., [w:] System Prawa Karnego, t. 6, Kary i środki karne. Poddanie sprawcy próbie, red. Melezini, Warszawa 2010.
20. Misztal-Konecka J., Roszczenia majątkowe osób najbliższych dla pokrzywdzonego, Warszawa 2008.
21. Muszyńska A., Łucarz K., Naprawienie szkody wyrządzonej przestępstwem – uwagi na tle nowelizacji kodeksu karnego z dnia 20 lutego 2015 r., Opolskie Studia Administracyjno-Prawne 2015, nr 3.
22. Oleksy K., Charakter prawny obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem a przedmiot i paradygmat procesu karnego, Prokuratura i Prawo 2019, nr 5.
23. Pilarczyk Ł., Obowiązek naprawienia szkody w prawie karnym, Poznań 2019.
24. Piróg E., Konsekwencje uruchomienia poszczególnych trybów dochodzenia roszczeń o naprawienie szkody wynikającej z przestępstwa, [w:] Węzłowe problemy procesu karnego, red. P. Hofmański, Warszawa 2010.
25. Samborski E., Dochodzenie roszczeń cywilnych w procesie karnym, Warszawa 2008.
26. Sławiński M., Czy naprawienie szkody w procesie karnym musi być tak trudne?, [w:] Kluczowe problemy procesu karnego, red. P. Hofmański, Warszawa 2011.
27. Sokołowski K., Karnoprawny obowiązek naprawienia szkody a udział w bójce lub pobiciu, Probacja 2009, nr 3.
28. Witkowska-Moździerz K., Środki kompensacyjne w projekcie nowelizacji Kodeksu karnego, [w:] Reforma prawa karnego, red. I. Sepioło-Jankowska, Warszawa 2014.
29. Zalewski W., Skarbek R., Funkcja kompensacyjna prawa karnego oraz wybrane zagadnienia egzekucji roszczeń zasądzonych w postępowaniu karnym, [w:] Profesor Marian Cieślak – osoba, dzieło, kontynuacje, red. W. Cieślak, S. Steinborn, Warszawa 2013.
30. Zalewski W., Sprawiedliwość naprawcza: początek ewolucji polskiego prawa karnego?, Gdańsk 2006.
31. Zalewski W., Sytuacja pokrzywdzonego przestępstwem w świetle ostatnich nowelizacji prawa karnego, [w:] Zagadnienia współczesnej polityki kryminalnej, red. T. Dukiet-Nagórska, Bielsko-Biała 2006.
32. Zoll A., [w:] Nowelizacja prawa karnego 2015. Komentarz, red. W. Wróbel, Kraków 2015.