Ewelina Wojewoda, Luiza Bergcholc
Znęcanie się nad zwierzętami przez patotwórców jako przyczynek do dyskusji nad problematyką zwalczania postępującej patologizacji cyberprzestrzeni
Animal abuse by pathocreators as a contribution to the discussion on combating the progressing pathologization of cyberspace
Prawo w Działaniu 2025, tom 61
Streszczenie
Problematyka znęcania się nad zwierzętami w obliczu rozwoju nowych technologii, przede wszystkim związanych z audiowizualnym komunikowaniem się w czasie rzeczywistym na odległość, przybrała współcześnie nowe oblicze. Jest to pokłosiem patologizacji przestrzeni wirtualnej, która stwarza możliwości do popularyzowania dewiacyjnych zachowań, w tym popełniania przestępstw przeciwko humanitarnej ochronie zwierząt. Dobitnie potwierdza to rozwój nowych form patoinfluencingu, a zwłaszcza patostreamingu. Patotwórcy dopuszczają się szeregu patologicznych zachowań, które polegają na zadawaniu zwierzętom bólu fizycznego i cierpienia psychicznego.
Celem opracowania jest ukazanie niewielkiego wycinka nowej patologii społecznej, jaką stanowi patotwórczość. Przybliżenie przypadków znęcania się nad zwierzętami przez patotwórców, jak również specyfiki dewiacyjnych zachowań w przestrzeni wirtualnej, pozwoli przedstawić skalę zagrożenia tym zjawiskiem i naznaczyć kierunki działań skoncentrowanych na profilaktyce i zwalczaniu tego fenomenu.
Abstract
The issue of animal abuse in the face of developing new technologies, particularly those related to audiovisual communication in real-time at a distance, has taken on a new dimension today. This is a consequence of the pathologization of virtual space, which provides opportunities to popularize deviant behaviours, including the commission of crimes against the humanitarian protection of animals. The development of new forms of pathoinfluencing, especially pathostreaming, vividly confirms this. Perpetrators engage in a series of pathological behaviours that involve inflicting physical pain and psychological suffering on animals.
The purpose of this study is to showcase a small segment of new social pathology known as pathocreativity. Exploring cases of animal cruelty by pathocreators, as well as the specifics of deviant behaviours in virtual spaces, will help reveal the extent of the threat posed by this phenomenon and outline directions for actions focused on prevention and eradication.
Bibliografia (References)
- Bergcholc L., Patostreaming jako nowe wyzwanie dla kryminologii w kontekście współczesnych cyberzagrożeń, [w:] Prawo karne i kryminologia wobec kryzysów XXI wieku, red. E.W. Pływaczewski, D. Dajnowicz-Piesiecka, E. Jurgielewicz-Delegacz, Warszawa 2022.
- Bergcholc L., Patostreaming w ujęciu interdyscyplinarnym, praca magisterska, Uniwersytet w Białymstoku, Białystok 2021.
- Bergcholc L., Rola mediów społecznościowych w kształtowaniu przestrzeni dla cyberprzemocy i przestępczości na przykładzie patoinfluencingu i patostreamingu, [w:] Nauki penalne: synergia teorii i praktyki, red. A. Danielewska, K. Kalbarczyk, Lublin 2024.
- Bergcholc L., Rola patostreamingu w propagowaniu przemocy – ujęcie kryminologiczno-wiktymologiczne, [w:] Psychologiczne i społeczne uwarunkowania przemocy w ujęciu naukowym, red. I. Mołdoch-Mendoń, M. Maciąg, Lublin 2024.
- Bestialsko znęcali się nad psem, https://policja.pl/pol/aktualnosci/228797,Bestialsko-znecali-sie-nad-psem.html.
- Były kandydat na prezydenta Białegostoku zatrzymany. Zabrano mu psa, https://www.o2.pl/artykul/byly-kandydat-na-prezydenta-bialegostoku-zatrzymany-zabrano-mu-psa-6362205904148097a.
- Dajnowicz-Piesiecka D., Temporary removal of an animal from its owner or keeper on the basis of Art. 7 of the Animal Protection Act, Studia Iuridica Toruniensia 2022, t. 30, https://doi.org/10.12775/SIT.2022.005.
- Danielewicz M., Psia influencerka z zarzutami znęcania się nad zwierzętami. Małgo nie przyznaje się do winy, https://poznan.wyborcza.pl/poznan/7,36001,30861606,psia-trenerka-uslyszal-zarzut-znecania-sie-nad-zwierzetami.html.
- Eraslan E., Castelhano-Carlos M.J., Amorim L., Soares-Cunha C., Rodriugues A.J., Sousa N., Home-cage behavior is impacted by stress exposure in rats, Frontiers in Behavioral Neuroscience 2023, t. 17, https://doi.org/10.3389/fnbeh.2023.1195011.
- Fijałkowska A., Problem strony podmiotowej przestępstwa znęcania się nad zwierzętami na gruncie ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica 2021, t. 97, https://doi.org/10.18778/0208-6069.97.10.
- Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, Rzecznik Praw Obywatelskich, Patotreści w Internecie. Raport o problemie, Warszawa 2019.
- Gliński Z., Kostro K., Zoonozy, [w:] Choroby zakaźne zwierząt z zarysem epidemiologii weterynaryjnej i zoonoz, red. Z. Gliński, K. Kostro, Warszawa 2003.
- Godziński B., Popek nagrał obrzydliwy film z psem, ale to nie wszystko. Prokuratura jest zasypywana pismami, https://topnewsy.pl/1853,co-zrobil-popek-szokujacym-filmem-z-psem-zajmie-sie-prokuratura.
- Guzik-Makaruk E.M., Wojewoda E., Bergcholc L., Patostreaming i patoinfluencing jako współczesne wyzwania dla prawa karnego i kryminologii, Warszawa 2024.
- Guzik-Makaruk E.M., Wojewoda E., Prawnokarne i kryminologiczne aspekty znęcania się nad zwierzętami, [w:] Meandry prawa – teoria i praktyka, red. E.W. Pływaczewski, J. Bryk, Szczytno 2017.
- Helios J., Jedlecka W., Paternalizm w zawodzie lekarza weterynarii? O relacji lekarz weterynarii – opiekun zwierzęcia, Życie Weterynaryjne 2023, nr 98(11).
- Helios J., Jedlecka W., Zwierzęta jako ofiary przemocy domowej, Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego 2022, t. 63, https://doi.org/10.19195/2084-5065.63.3.
- Kojzar K., „Szkoliła” psy, głodząc je i trzymając w małych klatkach. Influencerka trafiła do aresztu, https://oko.press/malgo-trafila-do-aresztu.
- Kołacz R., Dobrzański Z. [red.], Higiena i dobrostan zwierząt gospodarskich, Wrocław 2019.
- Krzewska I., Były kandydat na prezydenta Białegostoku ponownie znęca się nad psem? Służby mają związane ręce (zdjęcia), https://poranny.pl/byly-kandydat-na-prezydenta-bialegostoku-ponownie-zneca-sie-nad-psem-sluzby-maja-zwiazane-rece-zdjecia/ar/c1-15038888.
- Kwiatek K., Influencerka z Wrocławia skazana za znęcanie się nad pieskiem. Czeka ją 10 miesięcy prac społecznych. Pies umierał w bólu przez kilka dni, https://gazetawroclawska.pl/influencerka-z-wroclawia-skazana-za-znecanie-sie-nad-pieskiem-czeka-ja-10-miesiecy-prac-spolecznych-pies-umieral-w-bolu-przez/ar/c1-18254629.
- Mamzer H., Braki urozmaiceń środowiskowych w schroniskach dla bezdomnych zwierząt – ludzka percepcja potrzeb zwierząt a ich dobrostan, Życie Weterynaryjne 2020, nr 95(5).
- Matracka A., Polska TikTokerka podejrzewana o zoofilię. „Zostało złożone powiadomienie o popełnieniu przestępstwa”, https://kobieta.gazeta.pl/kobieta/7,107881,28832696,polska-tiktokerka-podejrzewana-o-zoofilie-mam-nadzieje-ze.html.
- Osija A., Fiszdon K., Lęk separacyjny u psów – przyczyny, objawy, metody leczenia, Życie Weterynaryjne 2015, nr 90(12).
- Paleń P., Wybrane aspekty prawne ochrony zwierząt gospodarskich w Polsce, Kortowski Przegląd Prawniczy 2017, nr 2.
- Podedworny Z., Przemoc domowa a przemoc wobec zwierząt. Analiza prawno-wiktymologiczna, Biuletyn Kryminologiczny 2019, nr 26.
- Rosiak Ł., Patostreaming – istota projektowanego art. 255 kodeksu karnego, Prokuratura i Prawo 2024, nr 3.
- Sadowski J.M., Choroby zakaźne zwierząt udzielające się ludziom (antropozoonozy), [w:] Mikrobiologia i choroby zakaźne zwierząt, red. A. Schollenberger, J.M. Sadowski, Warszawa 1982.
- Włodarski A., Daniel Magical stracił psa. Sonia odebrana przez Dolnośląski Inspektorat Ochrony Zwierząt, https://tylkotorun.pl/wiadomosci/daniel-magical-stracil-psa-sonia-odebrana-przez-dolnoslaski-inspektorat-ochrony-zwierzat/.
- Wojewoda E., Bergcholc L., The image of animal abuse in the light of selected cases of pathostreamers' transmissions, Internal Security 2024, nr 2.
- Ziobroń A., Ocena poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy – kodeks karny dotyczącej kryminalizacji zjawiska patostreamingu, Palestra 2023, nr 10.
Jak cytować (How to cite this)
E. Wojewoda, L. Bergcholc, Znęcanie się nad zwierzętami przez patotwórców jako przyczynek do dyskusji nad problematyką zwalczania postępującej patologizacji cyberprzestrzeni, Prawo w Działaniu 2025, t. 61, https://doi.org/10.32041/pwd.6111
