Prawo w Działaniu > 61/2

Magdalena Kowalewska-Łukuć

 

Rozpowszechnianie wizerunku nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej bez jej zgody – rozważania o zakresie kryminalizacji

Disseminating an image of a naked person or a person in the course of sexual activity without his or her consent – considerations on the scope of criminalization

Prawo w Działaniu 2025, tom 61

https://doi.org/10.32041/pwd.6102

Streszczenie

 

Artykuł porusza problematykę wykładni znamion i zakresu kryminalizacji czynu zabronionego polegającego na rozpowszechnianiu wizerunku nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej, bez jej zgody. Rozważania są pochodną tezy, według której aktualna konstrukcja art. 191a § 1 Kodeksu karnego nie pozwala na adekwatną kryminalizację wszystkich społecznie szkodliwych zachowań polegających na udostępnianiu innym osobom takiego wizerunku. W opracowaniu naświetlono zwłaszcza wątpliwości związane z prawidłową wykładnią znamienia „rozpowszechnia”. Poruszona została również kwestia wieku osoby będącej przedmiotem wykonawczym rozpowszechnienia wizerunku. Artykuł zawiera nadto propozycję nowelizacji art. 191a § 1 k.k., tak by jego zakres kryminalizacji obejmował szersze spektrum przypadków karygodnego naruszenia intymności seksualnej.

 

Abstract

 

The article addresses the issue of interpretation of the elements and scope of criminalization of the criminal act of disseminating the image of a naked person or a person in the course of sexual activity, without their consent. The considerations are derived from the thesis claiming that the current construction of Article 191a § 1 of the Criminal Code does not allow adequate criminalization of all socially harmful behaviour involving sharing such an image with others. In particular, the article highlights the doubts related to the correct interpretation of the meaning of “disseminates”. It also addresses the issue of the age of the person who is the object of dissemination of the image. In addition, the article contains a proposal to amend Article 191a § 1 of the Criminal Code so that its scope of criminalization covers a wider spectrum of cases of criminal violation of sexual intimacy.



Bibliografia (References)

 

  1. Bielski M., 202, [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. 2, cz. 1, Komentarz do art. 117–211a, red. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2017.
  2. Brady K.M., Revenge in Modern Times: The Necessity of a Federal Law Criminalizing Revenge Porn, Hastings Women’s Law Journal 2017, nr 1.
  3. Citron D.K., Franks M.A., Criminalizing Revenge Porn, Wake Forest Law Review 2014, t. 49, https://scholarship.law.bu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1643&context=faculty_scholarship.
  4. Drapała A., Parental trolling w świetle uregulowań polskiej ustawy karnej, Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego 2018, t. 23.
  5. Fallik S.W., Stone E., Victory D., Markevitch T., Salvo R., Mallalieua A., Revenge Porn: A Critical Content Analysis of the Nation’s Laws and Reflection upon Social Science Research, Criminology, Criminal Justice, Law & Society 2022, nr 23.
  6. Filek B., Wizerunek nagiej osoby jako znamię przestępstwa z art. 191a § 1 k.k., Prokuratura i Prawo 2012, nr 7–8.
  7. Grabalska W., Wielki R., Czy dzieci powinny trafiać do sieci? Prawne i kryminologiczne aspekty zjawiska sharentingu, Prawo w Działaniu 2022, t. 49, https://doi.org/10.32041/pwd.4904.
  8. Hernacka-Janikowska A., (Nie)bezpieczeństwo dziecka w sieci – analiza krytyczna zjawiska sharentingu, troll parentingu i monetyzacji wizerunku dziecka, Studia Prawnoustrojowe 2023, nr 61.
  9. Jachimowicz M., Przestępstwo utrwalania wizerunku osoby nagiej lub osoby w trakcie czynności seksualnej (art. 191a KK), Kwartalnik Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury 2012, z. 2.
  10. Kamińska-Nawrot A., Prawnokarna ochrona dziecka przed zjawiskiem parental trollingu, Journal of Modern Science 2023, nr 3, https://doi.org/10.13166/jms/173158.
  11. Kilińska-Pękacz A., Karnoprawna ochrona dziecka przed rozpowszechnianiem jego nagiego wizerunku lub wizerunku podczas czynności seksualnych na podstawie art. 191a kk, Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka 2014, nr 2.
  12. Kosonoga J., 191a, [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. R.A. Stefański, Warszawa 2024.
  13. Kosonoga J., 191a, [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. R.A. Stefański, Warszawa 2025.
  14. Kowalewska-Łukuć M., Prostytucja, usługi seksualne i przestępstwa okołoprostytucyjne w prawie karnym – próba uprządkowania pojęć, Prawo w Działaniu 2022, t. 51, https://doi.org/10.32041/pwd.5107.
  15. Krajewski R., Przestępstwo utrwalania i rozpowszechniania wizerunku nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej, Prokuratura i Prawo 2012, nr 5.
  16. Królikowski M., 191a, [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. 2, Komentarz do artykułów 117–221, red. M. Królikowski, R. Zawłocki, Warszawa 2023.
  17. Kulesza J., Prawnokarna ochrona wolności jednostki w kontekście zasad teorii kryminalizacji, Prokuratura i Prawo 2014, nr 6.
  18. Kulesza J., Zarys teorii kryminalizacji, Prokuratura i Prawo 2014, nr 11–12.
  19. Kuzmicz M., Naked in the Eyes of the Law: Criminal Law Perspective on Nudity in Chosen European Jurisdictions in the Context of Innovative Technologies, European Journal of Crime, Criminal Law and Criminal Justice 2023, nr 3–4, https://doi.org/10.1163/15718174-bja10049.
  20. Lachowski J., 191a, [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. V. Konarska-Wrzosek, Warszawa 2023.
  21. Lendvai G.F., Sharenting as a regulatory paradox – a comprehensive overview of the conceptualization and regulation of sharenting, International Journal of Law, Policy and the Family 2024, nr 1, https://doi.org/10.1093/lawfam/ebae013.
  22. Lipiński K., 191a, [w:] Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, red. J. Giezek, Warszawa 2021.
  23. Maniszewska-Ejsmont J., Sharenting a prawa dziecka – rozważania nad władzą rodzicielską w dobie mediów społecznościowych, Palestra 2022, nr 4.
  24. Mozgawa M., 191a, [w:] Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, red. M. Mozgawa, LEX/el. 2024.
  25. Mozgawa M., Nazar K., Nagość człowieka z perspektywy prawa karnego, Prawo w Działaniu 2023, t. 55, https://doi.org/10.32041/pwd.5502.
  26. Mozgawa M., Nazar-Gutowska K., Utrwalanie lub rozpowszechnianie wizerunku nagiej osoby – art. 191a k.k. (analiza prawnokarna i praktyka ścigania), Prawo w Działaniu 2014, t. 19, https://iws.gov.pl/wp-content/uploads/2018/09/Marek-Mozgawa-Katarzyna-Nazar-Gutowska-Utrwalenie-lub-rozpowszechnianie-wizerunku-nagiej-osoby-art.-191a-k.k.-analiza-prawnokarna-i-praktyka-%C5%9Bcigania-7.pdf.
  27. Piórkowska-Flieger J., Utrwalanie lub rozpowszechnianie intymnego wizerunku innej osoby, [w:] Przestępstwa przeciwko wolności, red. M. Mozgawa, Lublin 2020.
  28. Šepec M., Revenge Pornography or Non-Consensual Dissemination of Sexually Explicit Material as a Sexual Offence or as a Privacy Violation Offence, International Journal of Cyber Criminology 2019, nr 2.
  29. Witczak K., Bezprawne utrwalanie albo rozpowszechnianie wizerunku nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej (art. 191a § 1 k.k.), rozprawa doktorska, Uniwersytet Łódzki, Łódź 2022, https://www.bip.uni.lodz.pl/fileadmin/user_upload/Karolina_Witczak_-_Rozprawa_doktorska.pdf.
  30. Witczak K., Komparatystyczne ujęcie pojęć „wizerunek”, „utrwalanie” i „rozpowszechnianie” w ujęciu art. 23 k.c., art. 81 ust. 1 pr. aut. oraz art. 191a k.k., Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna 2017, nr 2.
  31. Witczak K., O rozpowszechnianiu wizerunku jako znamieniu przestępstwa z art. 191a k.k. Glosa do wyroku SN z dnia 13 kwietnia 2016 r., II KK 304/15, Palestra 2017, nr 7–8.
  32. Wójcik S., Makaruk K., Seksting wśród polskiej młodzieży. Wyniki badania ilościowego, Warszawa 2014, https://fdds.pl/_Resources/Persistent/c/c/8/f/cc8fee410093693294ae8b7fbf39b2c0d9322b41/Wojcik_Makaruk_Seksting_wsrod_polskiej_mlodziezy.pdf.
  33. Wróbel W., Opinia prawna o rządowym projekcie ustawy o zmianie o zmianie ustawy – Kodeks karny, ustawy – Kodeks postępowania karnego, ustawy – Kodeks karny wykonawczy, ustawy – Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw, [w:] Zmiany w kodyfikacjach karnych. Druki sejmowe: 1394, 1289, 1276, 753, 640, Warszawa 2009.
  34. Zieliński M., Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki, Warszawa 2010.
  35. Zoll A., 191a, [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. 2, cz. 1, Komentarz do art. 117–211a, red. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2017.
Artykuł PDF

Jak cytować (How to cite this)

 

 

M. Kowalewska-Łukuć, Rozpowszechnianie wizerunku nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej bez jej zgody – rozważania o zakresie kryminalizacji, Prawo w Działaniu 2025, t. 61, https://doi.org/10.32041/pwd.6102


 


 

 

 

Loading