Prawo w Działaniu > 61/12

Szymon Lubieniecki

 

Pojęcie „wzburzenia” na gruncie art. 25 § 3 Kodeksu karnego a na gruncie art. 148 § 4 Kodeksu karnego

The concept of “agitation” under Article 25 § 3 of the Criminal Code vs Article 148 § 4 of the Criminal Code.


Prawo w Działaniu 2025, tom 61

https://doi.org/10.32041/pwd.6112

Streszczenie

 

W niniejszym artykule przedstawione zostanie porównanie dokonane na gruncie instytucji przekroczenia granic obrony koniecznej pod wpływem strachu lub wzburzenia usprawiedliwionego okolicznościami zamachu (art. 25 § 3 Kodeksu karnego) oraz przestępstwa zabójstwa człowieka pod wpływem silnego wzburzenia usprawiedliwionego okolicznościami (art. 148 § 4 k.k.). Artykuł prezentować będzie koncepcję bazującą na wspólnym zakresie znaczeniowym pojęcia „wzburzenie”, zawartego w ww. przepisach obecnie obowiązującego Kodeksu karnego. Może ona się przyczynić do rozwiązania problematyki poczytalności zmniejszonej znajdującej się w art. 31 § 2 k.k.

 

Abstract

 

This article will present a comparison made on the basis of the institution of exceeding the limits of necessary defence under the influence of fear or agitation justified by the circumstances of the attack (Article 25 § 3 of the Criminal Code) and the offence of murder of a person under the influence of strong agitation justified by the circumstances (Article 148 § 4 of the Criminal Code). The article will present a concept based on the common meaning of the term “agitation” contained in the above-mentioned provisions of the Criminal Code currently in force. This equation may contribute to the solution of the problem of diminished capacity found in Article 31 § 2 of the Criminal Code.


 

Bibliografia (References)

 

 

  1. Buchała K., Granice obrony koniecznej, Palestra 1974, nr 5.
  2. Buchała K., Prawo karne materialne, Warszawa 1989.
  3. Cieślak M., Polskie prawo karne. Zarys systemowego ujęcia, Warszawa 1990.
  4. Daszkiewicz K., Przekroczenie granic obrony koniecznej. Propozycja nowego ujęcia § 3 art. 25 k.k. O koniecznej obronie idei prawa. Błędne stosowanie przepisów o obronie koniecznej, [w:] K. Daszkiewicz, Kodeks karny z 1997 roku. Uwagi krytyczne, Gdańsk 2001.
  5. Giezek J., [w:] D. Gruszecka, K. Lipiński, G. Łabuda, J. Giezek, Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, Warszawa 2021.
  6. Grudecki M., Sitarz O., Strach i wzburzenie jako elementy normatywne ekscesu obrony koniecznej, Ius Novum 2024, t. 18, nr 1, https://iusnovum.lazarski.pl/iusnovum/article/view/1483/799.
  7. Gubiński A., O afekcie bez afektu, Państwo i Prawo 1962, nr 11.
  8. Kaczmarek T., O tzw. okolicznościach „wyłączających” bezprawność czynu, Państwo i Prawo 2008, nr 10.
  9. Lachowski J., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. V. Konarska-Wrzosek, Warszawa 2023.
  10. Lachowski J., Regulacja błędu w Kodeksie karnym z 1997 r. – wybrane zagadnienia, [w:] Aktualne problemy i perspektywy prawa karnego, red. M. Mozgawa, P. Poniatowski, K. Wala, Warszawa 2022.
  11. Majewski J., Czy idea tak zwanej wtórej legalności broni się?, Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego 2017, t. 43, https://doi.org/10.19195/2084-5065.43.22.
  12. Marek A., Obrona konieczna w prawie karnym. Teoria i orzecznictwo, Warszawa 2008.
  13. Mozgawa M., [w:] M. Budyn-Kulik, P. Kozłowska-Kalisz, M. Kulik, M. Mozgawa, Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2024.
  14. Mozgawa M., Obrona konieczna w polskim prawie karnym (zagadnienia podstawowe), Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 2013, t. 60.
  15. Peiper L., Komentarz do kodeksu karnego prawa o wykroczeniach i przepisów wprowadzających, Kraków 1933.
  16. Pohl Ł., Burdziak K., Obraz i analiza wykładni sądowej przepisów Kodeksu karnego z 1997 r. o obronie koniecznej i przekroczeniu jej granic, Warszawa 2017.
  17. Pohl Ł., Burdziak K., Praktyka instytucji obrony koniecznej, Warszawa 2018.
  18. Pohl Ł., Prawo karne. Wykład części ogólnej, Warszawa 2019.
  19. Pohl Ł., Struktura normy sankcjonowanej w prawie karnym, Poznań 2007.
  20. Stefański R.A. [red.], Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2025.
  21. Wolter W., Funkcja błędu w prawie karnym, Warszawa 1965.
  22. Wolter W., Nauka o przestępstwie. Analiza prawnicza na podstawie przepisów części ogólnej kodeksu karnego z 1969 r., Warszawa 1973.
  23. Wolter W., O kontratypach i braku społecznej szkodliwości czynu, Państwo i Prawo 1969 nr 10.
  24. Zoll A., [w:] Kodeks karny. Część ogólna, t. 1, cz. 1, Komentarz do art. 1–52, red. W. Wróbel, Warszawa 2016.
  25. Zoll A., Okoliczności wyłączające bezprawność czynu (zagadnienia ogólne), Warszawa 1982.

 

Artykuł PDF

Jak cytować (How to cite this)

 

 

S. Lubieniecki, Pojęcie „wzburzenia” na gruncie art. 25 § 3 Kodeksu karnego a na gruncie art. 148 § 4 Kodeksu karnego, Prawo w Działaniu 2025, t. 61, https://doi.org/10.32041/pwd.6112


 

Loading