Abstract

 

The prerequisites for the termination of the adoption relationship (Article 125 § 1 of the Family and Guardianship Code; positive – “important reasons”, negative – the welfare of the minor adoptee) are formulated in a general and evaluative manner. Determining what content they are filled with by the courts, recognising cases of dissolution of adoption, is possible only by analysing the files of cases with such a subject. The article presents an excerpt from the results of a study of the files of cases for the termination of adoptions from 2022–2023, concerning adoptees who had not reached the age of majority on the date of judgment. A general comparison was also made between selected findings of this study and those made in earlier analyses of adoption dissolution case files, in particular the examination of cases legally decided on the merits in 2010–2011.

 

Bibliografia (References)

 

1. Adamczyk M., Style przywiązania a psychospołeczne funkcjonowanie młodzieży w oparciu o studia przypadków, Psychoterapia 2016, nr 3(178).
2. Andrzejewski M., Prawo rodzinne i opiekuńcze, Warszawa 2010.
3. Andrzejewski M., Przysposobienie – podstawowe informacje i najważniejsze płaszczyzny sporów prawnych, [w:] Prawne i pozaprawne aspekty adopcji, red. M. Andrzejewski, M. Łączkowska, Poznań 2008.
4. Arczewska M., Dobro dziecka jako przedmiot troski społecznej, Kraków 2017.
5. Bąkowski T., Kilka krytycznych uwag i spostrzeżeń dotyczących formułowania definicji legalnych we współczesnym prawodawstwie, Gdańskie Studia Prawnicze 2016, t. 34.
6. Borzyszkowska R., Kategoria pojęciowa „dobro dziecka”, Przegląd Pedagogiczny 2011, nr 1.
7. Bosek L., W sprawie kwalifikacji więzi rodzinnej jako dobra osobistego (uwagi krytyczne na tle aktualnego orzecznictwa Sądu Najwyższego), Forum Prawnicze 2015, nr 3(29).
8. Budzyńska E., Rodzinne więzi: dane, zadane, odrzucane? Socjologiczne refleksje nad przemianami rodziny współczesnej, [w:] Praca – więź – integracja: wyzwania w życiu jednostki i społeczeństwa: monografia poświęcona pamięci prof. zw. dr. hab. Władysława Jachera, 2, Wartości i więzi społeczne, red. U. Swadźba, B. Pactwa, M. Żak, Katowice 2015.
9. Ciepła H., Komentarz do art. 125 k.r.o., [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, red. K. Piasecki, Warszawa 2011.
10. Czaplicki P., Kroczek-Sawicka Z., Prawne aspekty funkcjonowania „okien życia”, Białostockie Studia Prawnicze 2017, t. 22, nr 2.
11. Czech B., Geneza zwrotu „dobro dziecka” i znaczenie zawartego w nim określenia „dobro”, [w:] Sine ira et studio. Księga jubileuszowa dedykowana Sędziemu Jackowi Gudowskiemu, red. T. Ereciński, P. Grzegorczyk, K. Weitz, Warszawa 2016.
12. Czech B., Wybrane prawne i aksjologiczne aspekty opiniowania w sprawach rodzinnych (problem „dobra dziecka”), Zeszyty Naukowe Instytutu Badania Prawa Sądowego 1989, nr 31.
13. Domański M., Wina rozkładu pożycia w prawie rozwodowym, Warszawa 2023.
14. Fiedorczyk P., Kilka uwag o genezie ustawy z dnia 13 lipca 1939 r. o ułatwieniu przysposobienia małoletnich, Studia Iuridica Lublinensia 2016, t. 25, nr 3.
15. Gajda J., Komentarz do art. 125 k.r.o., [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2020.
16. Gąska M., Więź rodzinna – refleksje nad charakterem dobra oraz dopuszczalnością i sposobami kompensacji krzywdy wywołanej jego naruszeniem, Forum Prawnicze 2018, nr 1(45).
17. Grzeszak T., Dobro osobiste jako dobro zindywidualizowane, Przegląd Sądowy 2018, nr 4.
18. Grzybowski S., „Ważne powody” jako przesłanka rozwiązania stosunku przysposobienia, Państwo i Prawo 1979, nr 6.
19. Hanas K., Konstrukcja normatywna „dobro dziecka” i jej sądowe stosowanie, Lublin 2021.
20. Holewińska-Łapińska E., Dobro osoby przysposabianej, [w:] System Prawa Prywatnego, t. 12, Prawo rodzinne i opiekuńcze, T. Smyczyński, Warszawa 2011.
21. Holewińska-Łapińska E., Rozwiązanie przysposobienia, [w:] System Prawa Prywatnego, t. 12, Prawo rodzinne i opiekuńcze, red. T. Smyczyński, Warszawa 2011.
22. Holewińska-Łapińska E., Rozwiązanie stosunku przysposobienia w orzecznictwie sądów powszechnych w latach 2010–2011, Prawo w Działaniu 2013, t. 14, https://iws.gov.pl/wp-content/uploads/2018/09/El%C5%BCbieta-Holewi%C5%84ska-%C5%81api%C5%84ska-Rozwi%C4%85zanie-stosunku-przysposobienia-w-orzecznictwie-s%C4%85d%C3%B3w-powszechnych-w-latach-2010-2011-121.pdf.
23. Holewińska-Łapińska E., Uwagi na temat rozwiązania stosunku przysposobienia, [w:] Ius et lex. Księga jubileuszowa ku czci Profesora Adama Strzembosza, red. A. Dębiński, A. Grześkowiak, K. Wiak, Lublin 2002.
24. Ignatowicz J., [w:] System prawa rodzinnego i opiekuńczego, red. J.S. Piątowski, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1985.
25. Ignatowicz J., Nazar M., Prawo rodzinne, Warszawa 2012.
26. Ignatowicz J., Rozwiązanie przysposobienia, [w:] System prawa rodzinnego i opiekuńczego, red. J.S. Piątowski, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1981.
27. James A., Prout A., Constructing and reconstructing childhood: contemporary issues in the sociological study of childhood, London–Washington 1997.
28. Jankowiak B., Kościelniak M., Matysiak-Błaszczyk A., Relacje rodziców z dziećmi w alternatywnych formach życia rodzinnego, [w:] Pedagogika dziecka, red. H. Krauze-Sikorska, M. Klichowski, Poznań 2020.
29. Jarosz E., Badania dotyczące dzieciństw(a) – perspektywa praw dziecka, Problemy Wczesnej Edukacji 2018, t. 43, nr 4.
30. Jarosz E., Dziecko i dzieciństwo – dialektyka konstruktów w dyskursie społecznym i naukowo-badawczym, Studia Edukacyjne 2018, nr 50.
31. Jarosz E., Dziecko i dzieciństwo – pejzaż współczesny. Rzecz o badaniach nad dzieciństwem, Pedagogika Społeczna 2017, nr 2(64).
32. Jośko-Ochojska J., Traumatyczne przeżycia matki ciężarnej a zdrowie jej dziecka, Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka 2016, t. 15, nr 3.
33. Józefik B., Problematyka rozwodu i rodzin rekonstruowanych – implikacje terapeutyczne, Państwo i Społeczeństwo 2005, nr 3.
34. Kehily M.J., Zrozumieć dzieciństwo: wprowadzenie w kluczowe tematy i zagadnienia, [w:] Wprowadzenie do badań nad dzieciństwem, red. M.J. Kehily, Kraków 2008.
35. Kołodziejczak L., Reaktywne zaburzenia więzi (RAD) u dzieci przebywających w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, Wychowanie w Rodzinie 2016, t. 13, nr 1.
36. Kosior W., Łukasiewicz J.M., Umowa jako źródło władzy rodzicielskiej nad pasierbem – ujęcie modelowe na podstawie angielskiego ustawodawstwa, Przegląd Prawniczy Uniwersytetu Warszawskiego 2017, t. 16, nr 2.
37. Krajewska B., Okna życia – idea, kontrowersje, doświadczenia, Fides et Ratio 2021, nr 1(45).
38. Lackoroński B., Kontrowersje wokół ustalania odpowiedzialności z tytułu naruszenia więzi rodzinnych jako dobra osobistego, Studia Prawnoustrojowe 2019, nr 46.
39. Lewandowska-Urbanowicz M., Obowiązek wychowawczy ojczyma (macochy) względem pasierba, Ius Novum 2023, t. 17, nr 2.
40. Łukasiewicz R., Dobro dziecka a interesy innych podmiotów w polskiej regulacji prawnej przysposobienia, Warszawa 2019.
41. Marchwicki P., Teoria przywiązania J. Bowlby’ego, Seminare 2006, nr 23.
42. Milewska E., Kim są rodzice adopcyjni? Studium psychologiczne, Warszawa 2003.
43. Milewska E., Psychologiczny i prawny kontekst spraw o rozwiązanie przysposobienia, [w:] Adopcja: teoria i praktyka, red. K. Ostrowska, E. Milewska, Warszawa 1999.
44. Mitręga A., Proces rekonstrukcji rodziny z perspektywy doświadczeń dzieci, Wychowanie w Rodzinie 2017, t. 15, nr 1.
45. Nowakowski T., Więź rodzinna jako dobro osobiste – uwagi na tle krytycznych wypowiedzi doktryny, Przegląd Sądowy 2021, nr 3.
46. Pisarska A., Pojęcie „dobra dziecka”. Przegląd wybranych koncepcji, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio J. Paedagogia-Psychologia” 2023, t. 36, nr 4, https://doi.org/10.17951/j.2023.36.4.183-202.
47. Ratusznik P., Cavendum est a fragmentis – polemika do artykułu T. Nowakowskiego pt. „Więź rodzinna jako dobro osobiste” – uwagi na tle krytycznych wypowiedzi doktryny, Przegląd Sądowy 2023, nr 3.
48. Samborska I., Perspektywa „dobra dziecka” w badaniach nad dzieciństwem, Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce 2018, nr 4(50).
49. Skarbek K., Kierzkowska M., Szanse i zagrożenia w procesie wychowawczym w rodzinie patchworkowej. Studium rodziny zrekonstruowanej, Roczniki Pedagogiczne 2022, t. 14, nr 4, https://doi.org/10.18290/rped22144.9.
50. Smolińska-Theiss B., Rozwój badań nad dzieciństwem – przełomy i przejścia, Chowanna 2010, t. 1(34).
51. Smyczyński T., [w:] System Prawa Prywatnego, t. 11, Prawo rodzinne i opiekuńcze, T. Smyczyński, Warszawa 2009.
52. Stelmachowski A., Przysposobienie w polskim prawie rodzinnym, Warszawa 1957.
53. Stojanowska W., Kosek M., Dobro dziecka a kolejne nowelizacje Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, Ius Matrimoniale 2018, t. 29, nr 4, https://doi.org/10.21697/im.2018.29.4.03.
54. Stojanowska W., Rozwód a dobro dziecka, Warszawa 1979.
55. Szczepaniak A., Zaburzenia więzi jako efekt wczesnodziecięcego krzywdzenia dziecka, Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka 2016, t. 15, nr 3.
56. Szer S., Prawo rodzinne, Warszawa 1957.
57. Szlęzak A., Prawnorodzinna sytuacja pasierba, Poznań 1985.
58. Świderska M., Ojciec w opiece i wychowaniu dziecka, Pedagogika Rodziny. Family Pedagogy 2011, nr 1(3/4).
59. Tokarz K., Więzi rodzinne – definicja, funkcjonowanie i status w systematyce dóbr osobistych polskiego prawa cywilnego, Państwo i Prawo 2023, nr 10.
60. Wagner I., Przyczyny i następstwa rozwiązania adopcji, Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze 1994, nr 4.
61. Walaszek B., Rozwiązanie przysposobienia w polskim kodeksie rodzinnym i opiekuńczym oraz w polskim prawie międzynarodowym prywatnym i procesowym, Studia Cywilistyczne 1966, t. 7.
62. Walęcka-Matyja K., Polimorficzny obraz struktury rodziny w świetle współczesnej literatury psychologicznej, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Psychologica 2009, nr 13.
63. Wierzejska R., Alkohol w czasie ciąży? Stanowczo nie, https://ncez.pzh.gov.pl/ciaza-i-macierzynstwo/alkohol-w-czasie-ciazy-stanowczo-nie/#.
64. Wojtaszek-Mik E., Dobro dziecka a odmowa jego wydania na podstawie art. 13 ust. 1 lit. b Konwencji haskiej dotyczącej cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę, Prawo w Działaniu 2022, t. 50, https://doi.org/10.32041/pwd.5002.